Ten sposób szyfrowania polega na podstawianiu jednej litery w miejsce innej, podobnie przeprowadza się deszyfrację.
Juliusz Cezar korzystał z szyfru, gdzie litera alfabetu przesunięta była o trzy pozycje w prawo.
| A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
| D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | A | B | C |
Przechwyconą wiadomość zaszyfrowaną tym szyfrem, bardzo łatwo odszyfrować. Można to zrobić wypróbowując wszystkie możliwe przesunięcia, aż tekst przybierze sensowną postać.
Innym sposobem na rozszyfrowanie jest zbadanie, częstości występowania liter oraz porównanie ich z częstością występowania w danym języku.
tekst jawny: Ala ma kota.
tekst zaszyfrowany: dod pd nrwd
Możemy przyjąć następujące kroki:
- Zbadaj która litera występuje najczęściej i porównaj z częstością występowania w danym języku. W tym wypadku jest to litera d, a w języku polskim najczęściej występuje a. Mamy więc: aoa pa nrwa
- Poszukaj słów krótkich w danym języku. Tu mamy dwu literowe pa, możemy się ograniczyć do tych, które kończą się na a, więc mamy możliwości: ba, da, fa, ha, ja, la, ma, na, pa, ta, za
- Teraz jeśli przyjeliśmy, że d to prawdopodobnie a, moglibyśmy wpaść na pomysł, że d jest przesunięte o trzy miejsca w prawo od a. Teraz bierzemy nasze dwuliterowe słowo pa i sprawdzamy jaka litera jest trzy miejsca wcześniej od p, stąd otrzymnujemy m, czyli mamy ma. Jak widać słówko ma występuje również w zbiorze słów z kroku drugiego.
- Odkrywszy, że wiadomość została zakodowana szyfrem polegającym na takim podstawieniu liter, postępujemy podobnie z pozostałymi, bieżemy aoa => ala, nrwa => kota
Jak widać, nie możemy traktować tekstu zaszyfrowanego tym algorytmem jako bezpieczny sposób na przechowywanie newralgicznych danych, ale raczej jako ciekawostkę.